Jak zwiększyć nieśność kur jesienią? Sprawdź, dlaczego warto doświetlać przydomowy kurnik!

Jesień to pora roku, która niesie ze sobą nie tylko spadające liście i niższe temperatury, ale również spadek nieśności u kur niosek. Dla wielu właścicieli przydomowych kurników to sygnał, że czas podjąć działania, aby utrzymać regularne znoszenie jaj. Zmniejszająca się ilość światła dziennego ma bezpośredni wpływ na cykl biologiczny kur – to właśnie światło stymuluje produkcję hormonów odpowiedzialnych za nieśność. Gdy dni stają się krótsze, organizm kury "uznaje", że nadszedł czas na przerwę w znoszeniu jaj. Na szczęście istnieje sprawdzona i prosta metoda, która może temu zapobiec – doświetlanie kurnika jesienią, a potem zimą. Właściwe oświetlenie w kurniku pozwala wydłużyć kurom "dzień", co z kolei pobudza je do dalszego znoszenia jaj. To rozwiązanie szczególnie polecane w przydomowych hodowlach kur niosek, gdzie każda sztuka jajka ma znaczenie, a hodowcy często liczą na stały dostęp do świeżych jaj – niezależnie od pory roku. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego źródła światła, nawet niewielki przydomowy kurnik może funkcjonować efektywnie przez całą jesień i zimę.

Dlaczego kury mniej się niosą jesienią?

Jesień i zima to trudny czas dla hodowców drobiu – szczególnie tych prowadzących przydomową hodowlę kur niosek, którzy zauważają wyraźny spadek nieśności kur. Głównym powodem tego zjawiska jest skracający się dzień, a co za tym idzie – zmniejszona ilość światła, która trafia do wnętrza kurnika. Kury nioski są zwierzętami bardzo wrażliwymi na długość dnia świetlnego. Ich naturalny cykl biologiczny opiera się właśnie na ilości światła – to ono pobudza przysadkę mózgową do produkcji hormonów odpowiedzialnych za nieśność. Optymalna długość dnia świetlnego, która pozwala na utrzymanie regularnej nieśności kur niosek, wynosi od 14 do 16 godzin. Jesienią i zimą, gdy dzień potrafi trwać zaledwie 8–9 godzin, organizm kury odbiera to jako sygnał do odpoczynku. W naturalnych warunkach oznaczałoby to przygotowanie do zimowego spoczynku – mniej jajek, wolniejszy metabolizm i większa potrzeba regeneracji. Warto zatem wiedzieć, że spadek nieśności kur jesienią nie jest objawem choroby czy błędu hodowlanego, lecz naturalnym procesem. Na szczęście istnieją skuteczne metody, aby temu zaradzić – jedną z nich jest doświetlanie kurnika, które pozwala symulować dłuższy dzień i przywrócić kurom odpowiedni rytm nieśności.

Jak prawidłowo doświetlać przydomowy kurnik?

Aby doświetlanie kurnika przyniosło oczekiwane efekty, musi być wykonane w sposób przemyślany i dostosowany do potrzeb kur niosek. Przede wszystkim należy pamiętać, że optymalny czas oświetlenia to 14–16 godzin światła dziennie. W okresie jesienno-zimowym naturalne światło dzienne to za mało, dlatego warto zastosować sztuczne oświetlenie w kurniku, które będzie uzupełniało niedobory. Najlepiej sprawdzają się energooszczędne żarówki LED o barwie ciepłej (2700–3000 K), zbliżonej do światła dziennego. Ich zaletą jest niskie zużycie prądu oraz długa żywotność. Lampy należy zamontować na wysokości, która równomiernie oświetli całe wnętrze kurnika – unikając zacienionych miejsc. Dobrym rozwiązaniem jest użycie sterownika do kurnika, którym może być popularny programator czasowy - wtyczka do gniazdka, który automatycznie włączy światło rano (np. od 5:00) lub wieczorem (np. do 20:00), co pozwala na utrzymanie stałego rytmu dnia. Ważne jest, aby kury miały również zapewnioną ciemność w nocy, co umożliwia im naturalny odpoczynek. Zbyt długie lub intensywne doświetlanie może zakłócić ich rytm dobowy. Prawidłowo wykonane doświetlenie przydomowego kurnika to prosty sposób na zwiększenie nieśności kur i utrzymanie produkcji jaj nawet w najkrótsze dni roku.

Jak przeliczać moc oświetlenia?

Aby oświetlenie kurnika było skuteczne, nie wystarczy samo zamontowanie żarówki — kluczowe jest odpowiednie natężenie światła. Zbyt słabe oświetlenie nie wpłynie na poprawę nieśności, a zbyt intensywne może powodować stres u kur. Dlatego warto znać podstawowe przeliczniki. Przyjmuje się, że optymalna jasność dla kur niosek w kurniku powinna wynosić 10–20 luksów na poziomie grzbietu ptaka. W praktyce, przy zastosowaniu standardowych żarówek LED, oznacza to około 3–5 W lub 100–200 lumenów na każdy metr kwadratowy powierzchni kurnika. Przelicznik na liczbę ptaków: około 1,5–2 W mocy światła (lub 150–200 lm) na każde 3–4 kury. Przykładowo: dla 12 kur wystarczy żarówka LED o mocy ok. 8–10 W (czyli ok. 800–1000 lumenów), rozprowadzona równomiernie po wnętrzu kurnika. Pamiętaj, że barwa światła również ma znaczenie — najlepsza to ciepła biel (2700–3000 K), która imituje naturalne światło dzienne. Przy dobrze dobranym natężeniu i czasie świecenia możesz liczyć na poprawę nieśności kur zimą, bez negatywnego wpływu na ich zdrowie i samopoczucie.

Czy doświetlanie jest bezpieczne dla kur?

Oświetlenie kurnika przydomowego, jeśli jest przeprowadzane prawidłowo, jest w pełni bezpieczne dla kur niosek i nie wpływa negatywnie na ich zdrowie. W naturze cykl dnia i nocy reguluje zachowanie oraz funkcjonowanie drobiu – i to właśnie długość dnia świetlnego wpływa na aktywność hormonalną kur, w tym na ich zdolność do znoszenia jaj. Sztuczne światło, stosowane w odpowiednich ilościach i godzinach, jedynie imituje dłuższy dzień, jaki występuje latem, nie zakłócając przy tym naturalnego rytmu biologicznego. Najważniejsze jest, aby nie stosować światła przez całą dobę. Kury nioski, podobnie jak inne zwierzęta, potrzebują ciemności do odpoczynku i regeneracji. Zbyt długie lub intensywne oświetlenie może powodować stres, nadpobudliwość, a w skrajnych przypadkach nawet agresję między ptakami. Dlatego tak ważne jest zachowanie minimum 8 godzin nieprzerwanej ciemności w ciągu doby. Stosując programator czasowy i żarówki o barwie ciepłej, zbliżonej do naturalnego światła słonecznego, można bezpiecznie zwiększyć nieśność kur zimą, bez ryzyka zaburzeń zdrowotnych. Oświetlenie kurnika nie szkodzi, o ile jest przemyślane, regularne i dostosowane do potrzeb ptaków.

Dodatkowe porady na poprawę nieśności w okresie jesienno-zimowym

Choć oświetlenie kurnika to jedna z najskuteczniejszych metod na utrzymanie nieśności w sezonie jesienno-zimowym, warto pamiętać, że nie jest to jedyny czynnik wpływający na produkcję jaj. Aby zwiększyć nieśność kur jesienią i zimą, należy zadbać o kilka innych, równie istotnych elementów:

• Żywienie kur – Jesienią i zimą kury nioski zużywają więcej energii na utrzymanie ciepła, dlatego ich dieta powinna być bardziej kaloryczna i bogatsza w białko. Warto stosować pełnoporcjowe mieszanki dla kur, zawierające 16–18% białka, oraz wzbogacać dietę w naturalne dodatki: śrutę sojową, olej lniany czy gotowane warzywa. Niezwykle ważne są też witaminy dla kur – szczególnie wapń (dla mocnych skorup) oraz witamina D3, która wspomaga jego wchłanianie i wpływa bezpośrednio na nieśność.
• Ciepły i suchy kurnik - Zimne, wilgotne i przewiewne środowisko negatywnie wpływa na zdrowie i produktywność kur. Przydomowy kurnik powinien być suchy, wolny od przeciągów, z odpowiednią warstwą ściółki, która izoluje podłoże i utrzymuje ciepło. W razie silnych mrozów warto rozważyć delikatne dogrzewanie pomieszczenia, ale zawsze z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.
• Brak stresu – Kury nioski są bardzo wrażliwe na stres. Nadmierny hałas, zmiany w otoczeniu, częste przemeblowania czy obecność drapieżników (np. lisów, kun) mogą skutecznie zahamować nieśność. Dlatego warto zadbać o spokojne i stabilne warunki w otoczeniu kurnika – unikać nagłych zmian, a także ograniczyć dostęp obcych zwierząt i ludzi.
• Wentylacja w kurniku - Brudny, duszny kurnik sprzyja chorobom i pasożytom, które szybko odbijają się na kondycji kur i ich zdolności do znoszenia jaj. Regularne czyszczenie, wymiana ściółki i dobra wentylacja (bez przeciągów) są kluczowe dla utrzymania zdrowia stada. Zadbany kurnik to również mniejszy poziom stresu i lepsze warunki do nieśności.