Mucha domowa (łac. Musca Domestica) bytuje wszędzie tam gdzie są ludzie i zwierzęta – żywiąc się tym samym pokarmem oraz jego resztkami. Muchy są owadami ciepłolubnymi – najchętniej żyją w ciepłych i nasłonecznionych miejscach. Larwy składają w wilgotnych miejscach tj. odpadki, resztki pokarmów. W temperaturze 17 – 20 stopni C larwy wylęgają się już po ok. 15 godzinach. Ogromnym problemem są muchy, które żyją w pomieszczeniach inwentarskich tj. obory, kurniki, stajnie, chlewnie itd. W największych ilościach występuję w okresie letnim czyli w miesiącach czerwiec – sierpień. W związku z upalnymi dniami już w maju – pojawiają się już w tym miesiącu. W budynku inwentarskim mają doskonałe warunki do składania jaj – w gnojowicy, oborniku, odchodach zwierząt. Rozmnażają się w błyskawicznym tempie, dlatego są ogromnym problemem zarówno dla hodowców jak i zwierząt. W okresie letnim możemy bez problemu zauważyć wielkie plagi much, które bytują na zwierzętach, w paszach, wędrują również do domów, gdzie są ogromnym problemem mieszkańców.
Muchy w domu
Muchy w domu potrafią znaleźć wszędzie pożywienie – okruszki, rozkładające się resztki pożywienia, ubikacja. Potrafią wyczuć zapach pożywienia nawet z ok. 700 metrów. Pokarm pobierają za pomocą ssącego aparatu gębowego, wcześniej rozpuszczając go do postaci płynnej, za pomocą śliny i soku żołądkowego. Muchy są bardzo dokuczliwe dla domowników, mimo że nie gryzą i nie wywołują reakcji alergicznych. Uporczywe są zabrudzenia, których są autorem - wydzielają kał i ślinę – brudząc ściany, okna, lampy itd.
Muchy w oborze
Muchy w ogromnym stopniu dokuczają zwierzętom hodowlanym – lepią się i siadają na ich oczach oraz nozdrzach. Zwierzęta stają się niespokojne i nerwowe, co w dużym stopniu wpływa na jakość hodowli, wywołując stres u zwierząt i obniżając znacznie ich dobrostan. Zwierzęta pobierają mniej pokarmu, zmniejsza się ich odporność i są podatne na choroby oraz zmniejsza się ich produkcyjność. Muchy są nośnikiem wielu zarazków i bakterii, które przenosi np. do paszy, którą podajemy zwierzętom. Mucha przenosi drobnoustroje chorobotwórcze – wiele z nich żyje na odchodach zwierzęcych oraz padlinach. Może składać larwy nawet w ranach zwierząt. Mucha jest w stanie przemieścić się w ciągu dnia na dystans ok. 10 km – na taką odległość może przenieść szkodliwe drobnoustroje powodujące choroby.
Choroby przenoszone przez muchy
Muchy są wszędobylskie, wejdą w każdą szparę i zakamarek, jeżeli dodamy do tego ruchliwość i szybkość przemieszczania się otrzymamy idealny nośnik bakterii, zarodni grzybów, wirusów i wielu innych patogenów. To okropne, ale nie trudno sobie wyobrazić, że mucha zwabiona zapachem gnijącego mięsa lub smrodem odchodów usiądzie na nich, zaraz potem może przylecieć kilkaset metrów dalej do naszego domu i przysiąść na talerzu. Trudno wyobrazić sobie lepszy wektor i sprawniejszego przenosiciela chorób. My dbamy o higienę, myjemy ręce przed każdym kontaktem z jedzeniem, a te wstrętne owady niweczą nasze starania. Od wieków, nawet gdy nie znano jeszcze pasteryzacji, nie wiedziano o istnieniu bakterii muchy były niepożądane. Teraz wiemy, że przenoszą liczne choroby takie jak:
- Pasożyty jelitowe
- Zapalenie rogówki
- Zapalenie wymion u bydła
- Pryszczyca rzekoma
- Muszyca jelit
- Salmonelloza
- Bruceloza
- Czerwonka
- Grypa żołądkowa
- Dur brzuszny
- Cholera
- Gruźlica
Powyżej wypisana jest tylko lista najzjadliwszych chorób, ale pamiętajmy, że muchy są sprawcami częstych codziennych powikłań takich: jak zakażenia pokarmowe – mylone często z popularnymi niestrawnościami.
Jak się pozbyć much?
Walkę z uporczywymi muchami należy rozpocząć od przestrzegania ogólnych zasad higieny zarówno w domach mieszkalnych, budynkach inwentarskich, magazynach i innych. Pierwszym krokiem jest zminimalizowanie dostępu do pokarmu i miejsc, w których mogą składać larwy, czyli zamykanie koszy, śmietników, zamykane gnojowniki itp. Resztki odpadów z pożywienia należy umieszczać w zamykanych pojemnikach np. w wiaderku z przykrywką – potem najlepiej zakopywać w ziemi. Aby zapobiegać przedostania się much do wnętrza budynków bardzo dobrze sprawdzają się siatki na okna o bardzo drobnych oczkach tj. 1,2 mm, mogą być one wykonane z metalu, plastiku lub po prostu z drobnej firanki / zasłony.
Zwalczanie much w budynku inwentarskim
W przypadku budynków inwentarskich trzeba pamiętać o regularnej wymianie ściółki, a usunięty pomiot kurzy umieszczać w wybetonowanych gnojownikach, przykryć plandekom aby muchy nie miały możliwości składania w nim jaj. Kurzętnik fermentuje – temperatura rośnie, a tym samym warunki do rozwoju larw są utrudnione. Warto zwrócić uwagę na regularne bielenie ścian obory, kurnika itp. – przynajmniej dwa razy do roku. Nie da się całkowicie zlikwidować much, można jednak znacznie zredukować ich ilość.
Środek na muchy - walka chemiczna
Najskuteczniejszymi metodami pozbycia się much w budynkach są środki chemiczne. Jeśli zdecydujemy się na taki zabieg – obiekt należy wcześniej przygotować – oczyścić z brudu i kurzu – najlepiej zdezynfekować, tak aby roztwór preparatu mógł przykleić się do ścian, ram i futryn. Należy usunąć też pomiot, w którym już na pewno rozwijają się kolejne larwy – stosowanie preparatu na budynek w miarę możliwie opuszczony przez owady. Środki na muchy mogą być stosowane w różnoraki sposób - opryskiwanie, malowanie lub rozsypywanie preparatu na podstawkach W zależności od stosowanego preparatu – nie zaleca się, aby zwierzęta znajdowały się w pomieszczeniu. Trzeba uważać, aby nie pryskać miejsc składowania i podawania paszy oraz wody. Przed ponownym wprowadzeniem zwierząt budynek należy bardzo dobrze wywietrzyć przez kilka godzin. Warto zwrócić uwagę, że muchy, zresztą jak również inne owady – uodparniają się na substancje aktywne, które je zwalczają. Dlatego nie można cały czas stosować preparatów z tą samą substancją czynną – najlepiej stosować naprzemiennie środki z różnymi substancjami czynnymi. Zaleca stosować się nowe preparaty, które aktualnie są skuteczne na muchy.
Pułapki na muchy
Środki na muchy warto jeszcze wesprzeć mechanicznymi metodami tj. pułapki oraz lepy na muchy, a także fizycznymi, czyli lampami owadobójczymi. Zabezpieczymy nimi wejścia do budynku, tak aby jak najmniej owadów wleciało do środka, gdzie w szybkim tempie się rozmnażają – jedna mucha jest w stanie złożyć do 3 tysięcy jaj !
