Najszkodliwszym pasożytem, który atakuje drób na szeroką skalę jest ptaszyniec kurzy (Dermanyssus Gallinae). Bardzo często pojawia się w przydomowych kurnikach, fermach drobiu tj. kur, indyków, kaczek, gęsi i innych. Można go spotkać również w hodowli dzikich ptaków tj. gołębi pocztowych, bażantów, kuropatw oraz przepiórek. Dermanyssus Gallinae pasożytuje tylko i wyłącznie na ptakach, które są jego żywicielem. Może przejść na człowieka, ale wtedy szybko umiera. Potocznie nazywany jest także pchłami lub wszami kurzymi. Występowanie piórojadów wśród hodowli może objawić się wieloma symptomami tj.:
- obecność małych robaków w kurników, na ptakach, jajkach,
- ślady krwi na jajkach – obecność ptaszyńca w gniazdach,
- szary pył na ściółce – są to odchody ptaszyńca,
- spadek wagi ptaków,
- zmniejszenie nieśności,
- zwiększenie zużycia paszy,
- spadek energii i zmęczenie ptaków.
Ptaszyniec kurzy – objawy u ptaków:
- niedokrwistość – ptaszyniec żywi się krwią ptaków, wskutek czego prowadzi to do osłabienia i spadku energii.
- wypadanie piór – słabe pióra, łamią się i wypadają. Brak piór skutkuje słabą izolacją termiczną zimą i w chłodne dni.
- spadek masy ciała – brak apetytu i wysysanie krwi prowadzi do utraty masy ciała.
- obniżenie odporności – ptaki są podatne na choroby i infekcje, co w efekcie prowadzi do poważnych powikłań.
Jak wygląda ptaszyniec kurzy?
Ptaszyniec posiada owalny kształt ciała o długości 0,6 mm – 0,75 mm, w zależności od płci. Normalnie szkodnik jest koloru szarożółtego ale opiciu się krwią ptaków nabiera koloru jasnoczerwona, a w trakcie jej trawienia na tułowiu widoczny jest ciemny zarys jelita, wtedy ich długość może osiągnąć nawet 1 mm. Dermanyssus Gallinae posiada osiem odnóg, w tym dwie wyposażone w szczypce, dzięki którym doskonale przyczepiają się do ptaków. Na głowie posiadają narządy gębowe, które wbijają się w skórę ofiar i wysysają z nich krew. Rozwój tego pasożyta trwa bardzo szybko – tylko 7 dni! To przez ten czas z larw powstają osobniki dorosłe, które szkodzą ptakom. Ptaszyniec kurzy największą liczebność osiąga w okresie wiosny i lata – kiedy temperatura jest już wysoka, czyli idealna dla ich rozwoju. To nie znaczy, że zimą i w chłodne dni wymiera – w tym czasie rozwój pasożyta jest wolniejszy. Doskonale kryje się w zakamarkach, szczelinach itd, dlatego bardzo trudno je wykryć na pierwszy rzut oka. Wszy u kury są w stanie przetrwać głód i niekorzystne warunki nawet do 8 miesięcy!
Pchły u kur jak zwalczyć ?
- odpowiednia higiena kurnika – należy regularnie czyścić i dezynfekować kurnik, gniazda, wybiegi i grzędy, poidła oraz karmidła,
- oprysk na ptaszyńca kurzego – zastosowanie odpowiedniego preparatu i wypryskanie kurnika wewnątrz oraz całe wyposażenie tj. gniazda, grzędy itd.
- preparaty na ptaszyńca do picia – podawanie środków do wody pitnej, które odstraszają go już w trakcie próby wysysania krwi,
- ziemia okrzemkowa – najlepiej rozsypać ją na powierzchni kurnika oraz w gniazdach,
- wapnowanie kurnika – jedna z metod skutecznej dezynfekcji w budynkach inwentarskich, znana od wielu lat,
- regularna wymiana ściółki i czyszczenie podłogi,
- usuwanie szczelin i pęknięć w kurniku – to doskonałe miejsce dla ptaszyńca, więc najlepiej je zawczasu eliminować,
- gorąca para wodna – ptaszyniec ginie przy wysokiej temperaturze, dlatego para wodna może go skutecznie zwalczyć.
Środki na ptaszyńca kurzego – jaki najlepiej wybrać ?
Ptaszyniec to bardzo ciężki pasożyt, trudny do pozbycia się z hodowli. Wszystko przez to, że potrafią przeżyć bez żywiciela i w trudnych warunkach nawet do 8 miesięcy! Usunięcie ptaków z zakażonego kurnika nic tak naprawdę nie pomoże. Samo wyczyszczenie i dezynfekcja kurnika oraz jego wyposażenia też nie będzie wystarczającą metodą do ich skutecznego pozbycia się. Do skutecznej walki z ptaszyńcem niezbędny jest specjalistyczny preparat, którym rozpoczniemy leczenie całego kurnika oraz drobiu. Na rynku dostępne są różne preparaty do zwalczania ptaszyńca kurzego. Wszystkie praktycznie przeznaczone do sporządzenia roztworu wodnego do pryskania kurnika wraz z wyposażeniem. Należy zwrócić szczególną uwagę, aby podczas zbiegu opryskiwania dotrzeć opryskiem do wszystkich szczelin i zakamarków, ponieważ tam skrywa się ptaszyniec kurzy. Oprysk na ptaszyńca należy powtórzyć po ok. 6 dniach – kiedy z larw wylęgają się kolejne osobniki. Najlepiej wybrać preparat, którym można pryskać również ptaki, ponieważ między piórami znajdują się spore ilości szkodnika. Cały czas należy obserwować pomieszczenie i w razie potrzeby wykonać powtórkę oprysku, aż do skutku. Walkę z ptaszyńcem można poszerzyć o preparat do picia, który skutecznie odstrasza ptaszyńca.
Ziemia okrzemkowa – naturalne zwalczanie ptaszyńca!
Ziemia okrzemkowa posiada ostre krawędzie cząstek, dzięki którym powodują uszkodzenie ptaszyńca, co doprowadza go do śmierci. Jest to produkt naturalny, którego stosowanie nie wywołuje żadnych skutków ubocznych. Stosowanie diatomitu redukuje występowanie ptaszyńca kurzego w hodowli drobiu. Ziemia okrzemkowa dla kur może być stosowana w formie posypywania ściółki i podłogi w kurniku oraz gniazd, jest to najpopularniejsze zastosowanie. Bardzo często posypuje się również kury, ponieważ w piórach skrywa się bardzo dużo ptaszyńca. Ciekawym rozwiązaniem, coraz popularniejszym jest basen wypełniony diatomitem, w którym kury zażywają kąpieli. Kąpiel kur to ich naturalne zachowanie, które na co dzień uwielbiają się kąpać w piasku, dbając tym samym o własną higienę. Kury obsypują się diatomitem, za pomocą skrzydeł, a potem go strząsają. Dzięki temu cząsteczki ziemi okrzemkowej wnikają między pióra, pozbywając się niechcianych pasożytów i brudu. Ziemia okrzemkowa powinna być stosowana zapobiegawczo ORAZ profilaktycznie w każdej hodowli drobiu.
